Veilige installatie thuisbatterij vraagt om betere opleiding

De installatiefouten bij thuisbatterijen in België blijven toenemen, en dat vergroot de gevaren van brand, ontgassing en zelfs explosie bij verkeerde plaatsing of verkeerde aansluiting van energieopslagsystemen. Omega Energietechniek, een toonaangevende speler in de energiesector, reageert hierop met de lancering van een gespecialiseerde opleiding in juni 2024 die installateurs zowel technisch als wettelijk onderbouwt. In België loopt het kennisniveau van installateurs vaak achter op de evolutie van batterijsystemen, waardoor volgens de FOD Economie het risico op incidenten te hoog ligt.

De opleiding gaat verder dan enkel technische handelingen aanleren. Ze behandelt ook de veiligheidsnormen, installatievoorschriften onder NEN- en AREI-regelgeving, en praktische toepassingen zoals plaatsingslocatie, ventilatievoorschriften en brandbeveiliging. Ook andere opleidingsorganisaties zoals Dirksen Opleidingen, actief in Vlaanderen en Nederland, starten in juni 2024 met gelijkaardige programma’s. De geplande afschaffing van de salderingsregeling tegen 2027 zet immers particulieren ertoe aan om hun eigen opslagcapaciteit te verhogen, wat een steile toename in de vraag en installatie van thuisbatterijen veroorzaakt.

Om zoekmachines en lezers optimaal te bedienen, beantwoorden we hieronder de meest gestelde vragen over dit onderwerp.

Waarom is opleiding voor thuisbatterij-installateurs nu noodzakelijker dan ooit?

De nood aan opleiding voor thuisbatterij-installateurs is acuut vanwege de toenemende installatiefouten, die leiden tot verhoogde brandrisico’s, ontgassing en onveilige elektrische aansluitingen. In Nederland en België varieert het aantal meldingen van incidenten rond installatie van thuisbatterijen tussen 20 en 30 gevallen per jaar volgens de brandweerstatistieken uit 2022-2023.

Wat zegt Omega Energietechniek over de huidige installatiefouten?

Omega Energietechniek signaleert dat veel installaties onvoldoende rekening houden met technische vereisten en veiligheidsvoorschriften, zoals kortsluitstromen, warmteontwikkeling en correcte integratie in bestaande elektriciteitsnetten.

Hoe vaak komt een foutieve installatie voor in België?

Er zijn geen officiële cijfers van FOD Economie, maar diverse keuringsorganismen schatten dat 1 op 5 batterijsystemen slecht of onveilig is geïnstalleerd. Dat gaat vooral om verkeerde bedrading, onvoldoende ventilatie en geen brandbeveiliging.

Wat zijn de gevolgen van een verkeerde installatie?

De gevolgen van foutieve plaatsing zijn:

  • Brand door vonkontlading of oververhitting
  • Ontgassing van lithium-ioncellen
  • Explosies door kortsluiting
  • Netinstabiliteit
  • Vervallen garantie op systeem of verzekering

Wat houdt de opleiding van Omega Energietechniek concreet in?

De opleiding bij Omega Energietechniek bestaat uit een tweedaags programma met intensieve praktijkgerichte sessies onder begeleiding van ervaren installateurs en inspecteurs.

Wat wordt er behandeld tijdens de opleiding?

Onderwerpen die tijdens de opleiding aan bod komen:

  • Technische opbouw van energieopslagsystemen (ESS)
  • Plaatsingscriteria volgens AREI/NEN-normen
  • Werking en configuratie van Battery Management Systems (BMS)
  • Analyse van stroomprofielen en opslagstrategieën
  • Brandveiligheidsmaatregelen
  • Wetgeving rond groene energie-opslag in België

Wie geeft de opleiding?

De sessies worden geleid door erkende lesgevers die actief zijn als inspecteur of praktijktechnicus met minimum 10 jaar ervaring in photovoltaïsche installaties en batterijsystemen.

Wordt de opleiding erkend of gecertificeerd?

Ja, deelnemers ontvangen een vaardigheidscertificaat dat erkend wordt door verschillende Belgische keuringorganismen, waaronder VINCOTTE, BTV, en is in lijn met RESCert Belgium, de erkenning voor RES-installateurs.

Wat onderscheidt Omega’s opleiding van andere opleidingsaanbieders?

Omega’s opleiding biedt een unieke combinatie van praktijkgerichtheid, keuringservaring en actuele regelgeving die vaak ontbreekt in standaardopleidingen.

Hoe scoort de opleiding in vergelijking met andere marktleiders?

Opleider Duur Praktijkgericht NEN/AREI theorie Niveau docenten Erkenning
Omega Energietechniek 2 dagen ★★★★★ ★★★★★ ★★★★★ VINCOTTE, RESCert
Dirksen Opleidingen 2 dagen ★★★★☆ ★★★★★ ★★★★☆ Techniek Nederland
SYNTRA Vlaanderen 3 dagen ★★★☆☆ ★★★★☆ ★★★☆☆ Lokale overheden

Hoe speelt de opleiding in op de afschaffing van de salderingsregeling?

De opleiding bereidt installateurs voor op de explosieve groei in thuisbatterijen die verwacht wordt na de afschaffing van de nettosubsidie voor zonne-energie teruglevering.

Waarom stijgt de vraag naar thuisbatterijen door einde saldering?

Vanaf 2027 wordt de Vlaamse terugdraaiende teller uitgefaseerd. Dit maakt het voordeliger om zonne-energie zelf op te slaan voor avondverbruik. Daardoor stijgt de vraag naar energieopslagsystemen in huis.

Welke opslagcapaciteiten zijn momenteel het populairst?

De populairste thuisbatterijen qua capaciteit in Vlaanderen zijn:

  • 5 kWh systemen (voor kleinere gezinnen)
  • 10 kWh systemen (standaard huishouden)
  • 15+ kWh (voor geëlektrificeerde woningen met warmtepompen en EV’s)

Welke fouten komen het vaakst voor bij installatie van thuisbatterijen?

De meest voorkomende installatiefouten bij thuisbatterijen in België zijn:

  • Onvoldoende ventilatie (risico op hitte)
  • Onjuiste kabelgeleiding of zekering
  • Geen naleving van AREI-afstand tot brandbare muren
  • Geen configuratie van Battery Management System

Hoe kunnen deze fouten worden vermeden?

Door het volgen van erkende opleidingen met nadruk op:

  • Normcorrecte installatie
  • Gebruik van specifieke tools
  • Realistische testopstellingen in simulatiemodellen

Wat zijn de actuele veiligheidsnormen voor batterij-installaties?

De batterij-installaties moeten voldoen aan Belgische normeringen onder het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI), evenals aan Europese IEC-richtlijnen.

Welke normen zijn van toepassing op residentiële batterijsystemen?

  • NBN C 18-510: Veiligheidsvoorschriften voor werken aan elektrische installaties
  • AREI Boek 1, Afdeling 7.22: Batterijplaatsen
  • IEC 62619: Veiligheid voor industriële lithium-ion batterijen
  • NEN 4288: Montage en ventilatievereisten

Wat is het AREI-criterium voor plaatsing?

Minimale afstand batterij tot brandbare materialen moet minstens 60 cm zijn. Ruimte moet uitgerust zijn met rookdetectie en eventueel blussysteem.

Hoe draagt opleiding bij aan de energietransitie in Vlaanderen?

Gerichte opleiding verkleint het aantal foutieve aansluitingen, bevordert de adoptie van energie-autonomie, en verhoogt het rendement van door burgers geïnstalleerde zonne-installaties.

Wat zeggen energieverenigingen en overheden?

  • ODE Vlaanderen steunt initiatieven rond professionalisering installateurs
  • Fluvius merkt stijging in aanvragen voor batterij-premies en keuringen sinds 2023

Zijn deze opleidingen ook nuttig voor bestaande installateurs?

Ja, ook ervaren installateurs moeten bijscholing volgen omdat de technologie, regelgeving en batterijchemie sterk evolueren.

Wat verandert er technologisch dat bijscholing nodig maakt?

  • Overstap van lood-zuur naar lithium-ion
  • Integratie met algoritmische energiebeheer op woningniveau
  • Nieuwe hybride omvormersystemen die installatie beïnvloeden

Welke andere partijen organiseren gespecialiseerde opleidingen?

Behalve Omega Energietechniek zijn er ook andere aanbieders:

Organisatie Locatie Focusgebied
Dirksen Opleidingen Antwerpen, NL PV plus opslag in residentiële markt
SYNTRA Vlaanderen Hasselt, Gent Basisopleiding zonne-energie & opslag
Installer Academy Online + Brussel Specifieke module Lithium & noodstroom

Wat is het toekomstbeeld voor batterij-installaties in België?

De batterijmarkt in België groeit jaarlijks met 40%, en experts schatten dat tegen 2030 meer dan 600.000 woningen uitgerust zullen zijn met een vorm van gedistribueerde energieopslag.

Welke beleidsondersteuning bestaat hiervoor?

  • Vlaamse premie voor thuisbatterijen (tot €850 in 2024)
  • Investeringen in slimme netsturing door Fluvius
  • Voorstellen tot verplichte opleiding binnen RESCert-uitbreiding

Wie professioneel batterijen wilt installeren én bijdragen aan een veilige elektrificatie van Vlaanderen, kan zich beter goed laten opleiden. De opleidingen van Omega Energietechniek en gelijkaardige opleiders zijn daarom onmisbaar. Voor meer informatie en registratie kunnen geïnteresseerden terecht op de website van IRS Solar via www.irs-solar.be.