De Belgische pv-markt is sinds begin 2024 met meer dan 30% gekrompen ten opzichte van vorig jaar volgens cijfers van Techlink en Fluvius. Reden: sterk afgenomen rendabiliteit van zonnepanelen door lagere energieprijzen en onduidelijkheid rond terugleververgoedingen en digitale meters. Tegelijk neemt de adoptie van elektrische voertuigen toe, met meer dan 115.000 volledig elektrische wagens op de Belgische wegen in 2023—een stijging van ruim 60% op jaarbasis, aldus Statbel en Mobilityfacts.eu. Dit creëert een onmiddellijke behoefte aan uitbreiding van laadinfrastructuur. Volgens Rob Cillessen van ElaadNL volstaat elektrotechnische basiskennis niet: laadpalen installeren vraagt om gespecialiseerde opleiding, certificering en ervaring. Deze combinatie van factoren maakt laadpaalinstallaties de meest logische nieuwe dienstverlening voor zonnepaneelinstallateurs die hun businessmodel willen verbreden. Onderstaande vragen beantwoorden de sleutelthema’s van deze overgang.
Waarom stagneert de markt voor zonnepanelen in België?
De markt voor zonnepanelen in België stagneert door een combinatie van lagere elektriciteitsprijzen, minder aantrekkelijke terugverdientijden en beleidsmatige onzekerheid. Volgens VREG en Techlink zijn de belangrijkste oorzaken:
- Afgeschafte terugdraaiende teller: sinds juli 2021 is het financieel voordeel van de analoge meter afgeschaft voor prosumenten.
- Laag verbruikstarief overdag: door meer aanbod van zonne-energie ligt de stroomprijs overdag laag, wat de besparing van eigen opwek vermindert.
- Hogere installatiedrempel: als gevolg van netcapaciteitsproblemen moeten klanten soms wachten op goedkeuring of netverzwaringen betalen.
Wat is het gevolg van deze marktdaling voor installateurs?
Zonnepaneelinstallateurs ondervinden een afname in opdrachten en omzet, en kijken daarom naar aanvullende diensten zoals batterijsystemen of laadpalen. Veel installateurs ondervinden ook stijgende concurrentie in een krimpende markt.
Hoe beïnvloeden netproblemen de installatie van zonnepanelen?
Netverzwaringen of aansluitingslimieten verhinderen in sommige regio’s nieuwe zonnepaneelinstallaties, vooral in landelijke gebieden waar de netcapaciteit ontoereikend is.
Waarom is de installatie van laadpalen een logische uitbreiding voor zonnepaneelinstallateurs?
De installatie van laadpalen is een logische uitbreiding omdat zonnepaneelinstallateurs al over elektrotechnische basiskwalificaties beschikken en ervaring hebben met residentiële en commerciële energieoplossingen. Hierdoor kunnen ze relatief vlot de overstap maken mits bijkomende opleiding.
Welke vaardigheden zijn reeds aanwezig bij pv-installateurs?
Installateurs hebben vaak ervaring met AC-beveiliging, omvormers, bekabeling, aarding en configuratie via apps of portals – dit sluit naadloos aan op laadpaaltechnologie.
Wat maakt de laadpalenmarkt momenteel aantrekkelijk?
Met het stijgende aantal elektrische voertuigen groeit ook de vraag naar betrouwbare en slimme laadinfrastructuur. Deze markt heeft hoge groeicijfers en relatief weinig gecertificeerde installateurs.
Is combinatie met bestaande zonnepaneelsystemen mogelijk?
Ja. PV-systemen kunnen gecombineerd worden met laadpalen via load balancing, dynamic load management of slimme EMS-systemen (energy management systems). Dit verhoogt de zelfconsumptie uit zonne-energie.
Hoe ontwikkelt de markt voor laadpalen in België zich?
De Belgische markt voor laadinfrastructuur groeit snel. In 2023 werden er meer dan 25.000 publieke en 110.000 private laadpunten geïnstalleerd. Vlaanderen wil volgens het EV-plan van de Vlaamse Overheid tegen 2030 minstens 150.000 laadpunten beschikbaar hebben.
Welke types laadpalen zijn het meest gevraagd?
De meest gevraagde types in België zijn:
- AC-laadpalen (11 kW – 22 kW) voor woningen en kmo’s
- DC-snellaadpalen (50 kW en hoger) voor publieke ruimtes en bedrijven
Welke sectoren vragen om grootschaligere laadoplossingen?
Vastgoedontwikkelaars, bedrijven met wagenparken (fleet owners), retail en openbare ruimte zijn koplopers in vraag naar laadpleinen of slimme laadimplementaties, vaak gekoppeld aan zonne-energie en batterijopslag.
Welke opleidingen zijn vereist om laadpalen correct te installeren?
Om laadpalen veilig en wettig te installeren in België zijn praktijkgerichte en gecertificeerde opleidingen nodig. Deze leren installateurs om te werken volgens NBN, NEN 1010 en AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties).
Wat leer je in laadpaalopleidingen?
Typische onderwerpen zijn:
- Vaststellen van netcapaciteit en aansluitwaarden
- Beveiligingsschema’s en aanpassing van de groepenkast volgens AREI
- Communicatieprotocollen zoals OCPP en Modbus
- Gebruik van load balancing en driefasige aansluitingen
- Integratie met zonnepanelen of batterijsystemen
Waar worden deze opleidingen aangeboden?
Onder meer bij Techlink Academy, VITO EnergyVille, Syntra en Edureco zijn Vlaamse trainingen beschikbaar, variërend van 1-daagse tot 5-daagse opleiding met praktijkonderdelen.
Is certificatie verplicht?
Ja. In België moet men als installateur erkend zijn door een keuringsinstantie (zoals Vinçotte of BTV). Zonder periodieke keuring is de installatie ongeldig voor subsidies en verzekeringen.
Wat zijn de technische verschillen tussen pv- en ev-installaties?
Technische verschillen liggen vooral in de intensiteit van stroomafname, communicatieprotocollen, veiligheidseisen en regelgeving. Laadpalen vragen bijna altijd netaanpassingen en dynamisch vermogensbeheer.
Hoe verschillen aansluitvermogens?
Waar een pv-installatie hoofdzakelijk vermogen injecteert (vaak 3 -10 kW), vereist een laadpaal ≥11 kW per voertuig – wat leidt tot extra belasting van de thuisinstallatie.
Welke regelgeving is specifiek voor laadinfrastructuur?
AREI-boeken 1 en 3 schrijven specifieke eisen voor rond dimensionering, foutbeveiliging, zonering en controle van residentiële EV-laadpunten.
Hoeveel verdient een installateur aan laadpalendiensten?
De gemiddelde marges op verkoop en installatie van laadpalen liggen tussen 20% en 35%, wat hoger is dan bij zonnepanelen (nu vaak minder dan 15%). Arbeidsuren worden doorgaans apart aangerekend aan posten van €65 tot €95/uur.
Wat zijn de meest voorkomende fouten bij het installeren van laadpalen?
Veelgemaakte fouten zijn:
- Verkeerd afgestelde load balancers
- Ongeschikte kabeldikte of beveiligingen
- Geen rekening houden met simultaan verbruik
- Verouderde groepenkasten zonder differentieelbeveiliging
Welke tools en software zijn nodig bij laadpaalinstallaties?
Belangrijke tools zijn
Hoe kunnen installateurs laadpalen combineren met thuisbatterijen?
Integratie tussen laadpalen en thuisbatterijen vereist een Energy Management System (EMS) dat prioriteiten stelt in opwek, verbruik en opslag. Merken zoals SMA, Victron en SolarEdge bieden oplossingen waarbij energie zowel naar batterij als EV gestuurd wordt op basis van tijd en prijs.
Wat zijn de langetermijnvoordelen van laadpaalinstallatie?
Voor installateurs creëert deze dienst stabiele werkvolume, hogere winstmarges, en schaalbaarheid. Laadpalen vereisen ook regelmatige inspectie, onderhoud en software-updates – wat leidingen opent naar jaarlijks terugkerende inkomsten.
Welke merken en types laadpalen zijn populair in België?
Populaire merken zijn:
- EVBox: gekend om slimme laadoplossingen voor bedrijven
- Wallbox: populair voor residentiële toepassingen
- Zaptec: sterk in geavanceerde load balancing
- Alfen: robuust en breed inzetbaar
Hoe draag je als installateur bij aan elektrificatie en duurzaamheid?
Installateurs versnellen de energietransitie door meer EV-gebruik mogelijk te maken met veilige, slimme laadpunten, liefst in combinatie met lokale hernieuwbare energie en opslag. Dit verlaagt de CO₂-uitstoot en vermindert piekbelasting op het net.